Reisverslag Young Fruit Pro Studietrip Portugal 2025

Na drie geslaagde edities naar Italië, Engeland en Noord-Duitsland en Denemarken, organiseerde de Fruit Tech Campus in samenwerking met FruitMasters dit jaar voor de vierde keer een studietrip voor jonge fruittelers.

Van 16 tot en met 19 juni werd Portugal aangedaan. Tijdens de reis kregen de jongeren een kijkje achter de schermen bij een onderzoeksinstelling, teeltbedrijven, sorteerbedrijven en handelaren in de hardfruit-, zachtfruit en citrussector.

Dit jaar werd ook de focus ook op ondernemerschap in de fruitteelt gelegd, inclusief gesprekken met Nederlandse ondernemers die naar het buitenland zijn geëmigreerd.

Supermarkt

Na aankomst in Portugal werd er eerst een stop gemaakt bij een lokale supermarkt om te kijken hoe het fruit erbij lag. Opvallend was dat de Conference peer hier ontbrak.

Later in de week bleek dat handelsbedrijven in Portugal deze pas heel laat of zelfs niet inkopen. De Portugese consument is eigenlijk niet geïnteresseerd in de Conference.

Onderzoek

Na de stop bij de supermarkt brachten de jongeren een bezoek aan INIAV (Instituto Nacional de Investigação Agrária e Veterinária), een onderzoekscentrum voor fruitteelt met drie percelen van totaal 20ha, gelegen in de regio Alcobaça, zo’n 1,5 uur boven Lissabon.

Hier werd een perceel bezocht waar zonnepanelen in verschillende opzetten (mee draaiend, vast, vast transparant en transparant draaiend) boven de bomen geplaatst zijn, met als focus verhoging van de productie en energie opwekken als tweede. Daarnaast kregen de jongeren toelichting op een proef met verschillende kleuren hagelnetten boven de bomen. De onderzoekers hoopte daarmee het gedrag van de boom te veranderen door bepaalde kleuren zonnestraling tegen te houden. Hiermee zou de boom bijvoorbeeld vegetatiever kunnen gaan groeien of juist kortere groei en meer generatief worden. Verder werd er veel focus gelegd op efficiënt watergeven deels omdat de beschikbaarheid niet over al aanwezig was. Maar ze konden er ook mee op uiteindelijke vruchtmaat sturen door de maat van de appels en stam te monitoren.

Hardfruit

Op de tweede dag brachten de jongeren een bezoek aan Granfer, een familiebedrijf met 550 hectare eigen teelt peren, perziken, nectarines, appels, pruimen, abrikozen en avocado's. Het bedrijf beschikt over de modernste verpakkingslijnen van Portugal en exporteren hun eigen, en het fruit van andere telers, naar diverse landen zoals Brazilië, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland.

Per jaar zetten ze zo’n 23.000 ton fruit af met een gemiddelde winst van 28 miljoen euro per jaar. Opvallend was de rol van agronomen op dit soort bedrijven. Wekelijks houden zij alles in de gaten.
© St. Fruit Tech Campus – Reisverslag YFP Studietrip Portugal 2025 2
In de middag werd Frutas Central, een telerorganisatie van 38 bedrijven met in totaal 490 hectare en 19.000 ton productie, aangedaan. Hier kregen de jongeren eerst een presentatie van de ANP (Associação Nacional de Produtores de Pera Rocha). De ANP vertegenwoordigt ongeveer 86% van de Rocha-perenproductie in Portugal.

Peer productie

De perensector van Portugal bestaat uit veel kleine telers en een paar grotere telers. De gemiddelde perenboomgaard is twee hectare groot, maar 80 procent van de totale perenproductie is afkomstig van slechts 20 procent van de telers. De meeste perentelers zijn gediversifieerd en telen ook andere fruitsoorten. Het belangrijkste peren ras in Portugal is de Rocha peer, een peer die alleen in Portugal wordt geteeld en met een areaal van 11.297 hectare 97% van de perenproductie in Portugal omvat. 84% van deze hectares liggen in de regio Oeste, de regio die de jongeren bezochten. In 2003 werd 4.227 hectare (44%) Rocha peren erkend als Denominação de Origem Protegida (DOP), een keurmerk van de Europese Unie dat de kwaliteit en traditie van voedsel en landbouwproducten certificeert. De gemiddelde totale productie van de Rocha peer in Portugal ligt op 165.874 ton. 56% hiervan wordt geëxporteerd naar landen als Brazilie, Marrokko, Duitsland, Frankrijk en Spanje.

Appel productie

De gemiddelde appelproductie in Portugal is 240.000 ton op 8.000 hectare. De voornaamste rassen zijn Gala, Fuji en Reinetes. 25% van de nationale productie kent de titel PGI (Protected Geographical Indication). Een kwalificatie waar 22 telersorganisaties zich mee proberen te onderscheiden.

Klimaat

De hardfruit regio kent een gematigde klimaat, desondanks zijn er steeds meer problemen met de hitte in de zomer. Door te weinig koude uren hebben ze wel eens bloei tijden van 4 weken. Wat bloesem dunnen heel moeilijk maakt en later in het seizoen lastig is om al het fruit van dezelfde maat, kwaliteit en rijpheid te krijgen. Om instraling van de zon te beperken worden de percelen in de zomer wit gekalkt met een Kaolien. Ze kennen bijna alleen maar generatieve groei en weinig of zeer minimale scheut groei. Daarnaast hebben ze in het gebied veel last van altenaria en bacterievuur. Op de percelen die we met de bus passeerden waren soms wel een kwart van de bomen weg of ziek.
Afgelopen jaren viel er weinig regen waardoor de opvangbekkens/meren in het gebied leeg raakten. Dit jaar viel er wel veel regen in Portugal in de winter en tijdens en na de bloei. Door de klimaatverandering hebben ze de laatste jaren ruim een derde minder Rocha peren geoogst. De normale productie ligt rond de 20 tot 35 ton per hectare, met een kostprijs van €0,60 per kg. De arbeidskosten zijn hier wel laag, de werknemers kosten zo’n €7,- per uur. De uitbetaalprijzen zijn goed (€0,80 per kg). Verder zag de teelt er redelijk het zelfde uit als in Nederland, Portugese telers mogen niet veel meer spuiten dan in Nederland.

Zachtfruit

Op de derde dag bezocht de groep twee Nederlandse telers welke hun weg naar Portugal hebben gevonden. Gijs Hoogendoorn vertrok 25 jaar geleden naar Portugal vanwege slechte vooruitzichten voor de appelteelt in Nederland. Hij nam de groep mee in zijn experimenten met de verschillende zachtfruit teelten en samenwerkingen voor de export in Portugal. Rene de Winter vertelde de groep over zijn bedrijf Frutadivina welke in eerste instantie werd opgestart voor de productie en het leveren van topkwaliteit zachtfruit aan een gespecialiseerde marketingonderneming in Europa. Inmiddels is het bedrijf 125 hectare groot.
Het klimaat in Zuid Portugal is ideaal voor het jaar rond telen van zachtfruit. Door de frisse zeewind is de temperatuur in de zomer normaal gezien niet te hoog en er is geen vorst in de winter, wat ervoor zorgt dat er het hele jaar frambozen geteeld kunnen worden onder tunnels. Rene zou zijn bedrijf dan ook graag verder uitbreiden, maar dat is vanwege een water quotum onmogelijk. De grondprijzen van gebieden waar water beschikbaar is liggen rond de 35.000/40.000 euro per hectare. Fertigatie en beregening zijn alleen toegestaan als dat voorheen ook al is gedaan op de percelen. Een puls slaan heeft geen nut, omdat er nagenoeg geen water uit de grond komt. Verder was het opvallend dat de ec en ph waardes per dag heel wisselend zijn. Een andere grote belemmering is dat een groot gedeelte van Portugal natura 2000 gebied is.

Citrusteelt

Op de laatste dag bezochten de jongeren Frutas Martinho, een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in de productie, verpakking en marketing van citrusvruchten, met name sinaasappelen , clementines , mandarijnen en citroenen. Sinaasappels kunnen in Portugal het hele jaar aan de boom bewaard blijven zonder dat ze gaan rotten, hierdoor heeft het bedrijf geen koelcellen nodig. Daarnaast groeien de nieuwe vruchten al aan de boom terwijl de ouwe er nog aan hangen, en hebben ze twee soorten waardoor ze jaarrond vers fruit kunnen leveren.

Gezelligheid

Uiteraard was er naast het serieuze programma ook ruimte voor gezelligheid tijdens het eten en drinken tussen de bedrijfsbezoeken door. De jongeren proefden lokale lekkernijen, maar genoten hier en daar ook van een goede burger of pizza. Daarnaast namen ze met het warme weer (32 graden) ook wel eens een duik in het zwembad. Al met al kijken de deelnemers terug op weer een zeer geslaagde reis. De plannen voor volgend jaar worden alweer gesmeed. Wil jij hier ook bij zijn of jouw bijdrage leveren aan de reis?